11 listopada 2022
Paulina

Zmysł węchu 👃

Zmysł węchu umożliwia odbieranie informacji o substancjach lotnych znajdujących się w powietrzu lub wodzie.

Materiały edukacyjne

Człowiek należy do gatunków mikrosmatycznych, co oznacza, że węch ma dla niego znikome znaczenie, w przeciwieństwie do zwierząt makrosmatycznych.

Graniczna wyczuwalność zapachów przez inne zwierzęta w porównaniu z człowiekiem jest o rzędy wielkości niższa. Naukowcy badają zmysł węchu zwierząt i ludzi, porównując ich skuteczność w wykrywaniu zapachów.

Dziś wiemy, że zwierzęta można z powodzeniem wykorzystywać do wykrywania tych zapachów, które dla człowieka są niewyczuwalne.

Jednym z najpopularniejszych zwierząt o niezwykle rozwiniętym zmyśle węchu jest pies. Pies jest w stanie dokładnie rozróżniać zapachy, a specjalnie wytresowany może być wykorzystywany np. w osmologii (będącej jedną z młodszych dziedzin kryminalistyki) do rozpoznawania osób na podstawie śladów zapachowych.

Dodatkowo niezwykły węch psa może być pomocny w wykrywaniu nawet najwcześniejszych stadiów raka, m.in. raka płuc, piersi czy jajnika. Jednak nie tylko pies jest przyjacielem człowieka.

Zdecydowanie jest nim również wielkoszczur gambijski, którego można wyszkolić do śledzenia i znajdowania min przeciwpiechotnych. Ze względu na czuły węch wieloszczur wyczuwa zapach materiałów wybuchowych, jest przy tym na tyle lekki, że nie powoduje detonacji miny lecz wskazuje jej dokładną lokalizację.

wielkoszczur gambijski, którego można wyszkolić do śledzenia i znajdowania min przeciwpiechotnych.

Wieloszczury są również tresowane do wykrywania zakażenia gruźlicą u ludzi (węchowe wykrywanie prątków gruźlicy w próbkach plwociny).

Wyszkolony gryzoń jest w stanie sprawdzić 40 próbek w czasie ok. 7 minut. Nie tylko ssaki mogą być naszymi węchowymi sprzymierzeńcami.

Zespół naukowców z Francji uważa, że mrówki z gatunku Formica fusca również mogą być naszymi systemami wczesnego ostrzegania. Po odpowiednim wytrenowaniu, mogą wywąchać wczesne stadia raka piersi u ludzi.